Archiwum Państwowe we Wrocławiu w sobotę 14 maja 2022 roku po raz pierwszy uczestniczyło w Nocy Muzeów 2022, było to ogromne wyzwanie pod względem organizacyjnym i logistycznym. Na wydarzenie obowiązywały wcześniejsze zapisy, natomiast wszystkie przewidziane miejsca zostały zarezerwowane w ciągu godziny, od rozpoczęcia rejestracji, a liczba chętnych przerosła wszelkie oczekiwania. Ostatecznie wzięło w nim udział ponad 140 osób.
W ramach wydarzenia zaplanowano dwa pokazy drużyny wikingów Panser Galter Drott, zajmującej się odtwarzaniem najemnego oddziału wojów skandynawskich i słowiańskich (IX-XI w.), ponadto nocne zwiedzanie gmachu Archiwum z podziałem na 2 grupy. Wszystko rozpoczęło się o godz. 17:00, od spotkania uczestników grupy I, dedykowanej rodzinom z dziećmi, w holu Archiwum, gdzie Dyrektor dr Janusz Gołaszewski przywitał wszystkich zgromadzonych. Następnie Danuta Płókarz, kierownik Oddziału IV - ewidencji, informacji, udostępniania przedstawiła harmonogram spotkania i podzielono przybyłych gości na dwie grupy. W pierwszej znalazły się dzieci wraz z opiekunami, które udały się do Pracowni Konserwatorskiej, gdzie pod czujnym okiem pracowników: Lidii Majewskiej, Andrzeja Grodzińskiego wykonały sznurki do pieczęci oraz pieczęcie woskowe. Następnie Krystyna Wilczyńska przybliżyła zainteresowanym pracę konserwatora archiwalnego, a Krzysztof Michałowski zaprezentował proces czerpania papieru, który chętni mogli wykonać samodzielnie. Druga grupa odwiedziła Pracownię Digitalizacji i Reprografii, gdzie jej kierownik Ryszard Bacmaga przybliżył historię digitalizacji materiałów archiwalnych na przestrzeni lat, a Elżbieta Bednarek zaprezentowała proces skanowania archiwaliów. Po zakończeniu wizyt w pracowniach uczestnicy przeszli na dziedziniec Archiwum, gdzie czekała na nich drużyna Panser Galter Drott.
Na początku drużynowi kucharze przybliżyli tematykę kuchni Słowian i wikingów, dodatkowo zaprezentowali wczesnośredniowieczny sprzęt kuchenny i obozowy. Co więcej, uczestnicy mogli skosztować tradycyjnych potraw z epoki m.in. byggrynsgrøt, julegrøt, lapnociai, skause, podpłomyków, naparu z kory brzozowej, kwasu chlebowego, oraz ciastek przygotowanych na mące razowej i miodzie. Degustacja cieszyła się ogromnym zainteresowaniem. Potem przyszedł czas na ręczne wybicie u mincerza okolicznościowej monety. Punktem kulminacyjnym była prezentacja członków drużyny wikingów Panser Galter Drott, którą poprowadził dr Paweł Babij, pracownik Archiwum. Następnie miał miejsce pokaz średniowiecznej bitwy, walki grupowe w formacji ściany tarcz oraz pojedynków szermierczych. Uczestnicy wydarzenia byli pod ogromnym wyrażeniem pojedynku, potem członkowie grupy wikingów zostali zasypani pytaniami, na które chętnie udzielali odpowiedzi. Na zakończenie każdy z gości mógł wykonać sobie pamiątkowe zdjęcie z członkami grupy lub z wybranym elementem stroju, czy uzbrojenia wczesnośredniowiecznego.
Wizyta grupy II rozpoczęła się o godz. 19:30 na dziedzińcu Archiwum, Dyrektor powitał zaproszonych gości i wygłosił krótką prelekcję na temat historii instytucji, natomiast D. Płókarz po raz drugi omówiła harmonogram wizyty. Druga część wydarzenia rozpoczęła się od przedstawienia wrocławskiej drużyny Panser Galter Drott, odtwarzającej skandynawskich i słowiańskich wojowników z IX-XI w. oraz prezentacji stroju i uzbrojenia wczesnośredniowiecznego. Potem członkowie grupy zaprezentowali pokaz walk grupowych w formacji ściany tarcz i pojedynków szermierczych. Kiedy emocje po walce opadły zaproszeni goście z wielkim zainteresowaniem oglądali prezentację wczesnośredniowiecznego sprzętu kuchennego i obozowego, ponadto wysłuchali krótkiego wykładu dotyczącego ówczesnej kuchni i serwowanych potraw. Dodatkowo uczestnicy wydarzenia mogli spróbować kilku tradycyjnych potraw z epoki m.in. byggrynsgrøt, julegrøt, lapnociai, skause, podpłomyków, naparu z kory brzozowej, kwasu chlebowego, oraz ciastek przygotowanych na mące razowej i miodzie. Po degustacji każdy zainteresowany mógł wybić u drużynowego mincerza za drobną opłatą okolicznościową monetę. Podobnie, jak w grupie I była możliwość wykonania pamiątkowego zdjęcia z członkami drużyny lub z elementami ich stroju, lub uzbrojenia wczesnośredniowiecznego. Oczywiście nie zabrakło pytań, na które wikingowie z Panser Galter Drott odpowiadali z ogromnym zaangażowaniem. Dodatkowo zainteresowani mieli możliwość odwiedzenia: Czytelni i Pracowni Konserwatorskiej. Pierwsza grupa pod opieką Karoliny Rybickiej i Jakuba Kuśnierza miała możliwość zwiedzenia Czytelni, obejrzenia wybranych dokumentów pergaminowych i wysłuchania krótkiego referatu dotyczącego udostępniania archiwaliów oraz zasobu Archiwum. Druga odwiedziła Pracownię Konserwacji, gdzie Krystyna Wilczyńska omówiła jej funkcjonowanie, a Krzysztof Michałowski zaprezentował proces czerpania papieru.
Ostatnią część tegorocznej Nocy Muzeów w Archiwum Państwowym we Wrocławiu stanowiło zwiedzanie budynku instytucji, które składało się z wizyty w czterech miejscach: Pracowni Konserwatorskiej, Pracowni Reprografii i Digitalizacji, Czytelni oraz magazynu archiwalnego, natomiast niespodzianką od Dyrektora była możliwość odwiedzenia Kartografii. Przybyłych na miejsce uczestników powitał Dyrektor Archiwum, który przybliżył dzieje instytucji w swoim wystąpieniu. Następnie D. Płókarz podzieliła zaproszonych gości na dwie grupy, pierwsza oprowadzana była przez Danutę Płókarz oraz Karolinę Rybicką, natomiast druga przez Dyrektora Janusza Gołaszewskiego i Andrzeja Grodzińskiego, potem wszyscy ruszyli na zwiedzanie. W Pracowni Konserwatorskiej Krystyna Wilczyńska opowiedziała o jej działalności, zaprezentowała materiały przed i po wykonaniu zabiegów konserwatorskich, oraz podzieliła się informacjami dotyczącymi zawartości kapsuł czasu, które, co jakiś czas odnajdywane są na Dolnym Śląsku. Z kolei Krzysztof Michałowski przybliżył proces uzupełniania ubytków w materiałach archiwalnych na mokro w specjalnym urządzeniu. Kolejnym punktem była wizyta w magazynie archiwalnym, gdzie Elżbieta Galik omówiła zasady przechowywania zasobu, jego wielkość, pokazała także interesujące archiwalia i zdjęcia, oraz oprowadziła po nim gości. Następnie każda z grup odwiedziła Czytelnię, gdzie D. Płókarz omówiła zasady jej funkcjonowania oraz proces udostępniania materiałów archiwalnych. Natomiast Jakub Kuśnierz przybliżył wybrane, ciekawe dokumenty z zasobu Archiwum. Ostatnim punktem zwiedzania była Pracownia Digitalizacji i Reprografii, gdzie R. Bacmaga omówił proces skanowania materiałów archiwalnych, a E. Bednarek pokazała krok, po kroku digitalizację archiwaliów. Najwytrwalsi ochotnicy udali się wraz z Dyrektorem do magazynu kartografii, gdzie wysłuchali ciekawostek dotyczących map i planów oraz na mogli zobaczyć oryginalne materiały, które na co dzień nie są dostępne szerszemu gronu.
Całe wydarzenie na fotografiach udokumentowała Joanna Niwińska.
Jeszcze raz pragniemy serdecznie podziękować wszystkim przybyły oraz chętnym, którzy nie mogli uczestniczyć w wydarzeniu.
Materiały TVP 3 o Nocy Muzeów:
Materiał PIK – Punktu Informacji Kulturalnej o Nocy Muzeów 2022 w Archiwum Państwowym we Wrocławiu
Fanpage Panser Galter Drott - Wrocławskiej Drużyny Rekonstrukcji Historycznej