Biblioteka naukowa Archiwum Państwowego we Wrocławiu jest biblioteką specjalistyczną. Stosownie do profilu księgozbioru gromadzi literaturę z zakresu historii, ze szczególnym uwzględnieniem historii regionalnej. Z uwagi na specyfikę instytucji macierzystej, Biblioteka dysponuje dużym zasobem wydawnictw z zakresu archiwistyki i nauk pomocniczych historii. Uzupełnienie prac teoretycznych stanowią informatory oraz przewodniki po zasobach archiwów polskich i zagranicznych. Biblioteka Archiwum gromadzi zarówno współczesny księgozbiór naukowy, jak i unikatowe zasoby historyczne. Księgozbiór, którego najstarsze pozycje sięgają wieku XVI, liczy ogółem bez mała 28 tys. woluminów wydawnictw zwartych i ciągłych oraz 271 woluminów starych druków. Niespełna 75% całości zbiorów kształtuje – w przewadze śląskoznawczy – wytworzony do 1945 r. zasób historyczny (poniemiecki). Bogactwo jego treści współtworzy m.in. zachowany po II wojnie światowej księgozbiór dawnej Biblioteki Archiwum Miejskiego we Wrocławiu (Stadtarchiv Breslau).
W zasobie Biblioteki Archiwum odnajdziemy najbardziej reprezentatywne dla historiografii śląskiej dzieła epoki starego druku, autorstwa J. Curaeusa, M. Pola, D. Gomolckego, F. Lucae, F. A. Zimmermanna i in.
Pomocne przy prowadzeniu historycznych badań naukowych są przechowywane w Bibliotece roczniki przedwojennych czasopism regionalnych: „Schlesische Provinzialblätter”, „Zeitschrift des Vereins für Geschichte und Altertum Schlesiens”, „Schlesien”, „Schlesische Monatshefte”, „Oberschlesien”, „Der Oberschlesier”, wydawnictwa źródłowe: Codex Diplomaticus Silesiae, Scriptores rerum silesiacarum, Schlesisches Urkundenbuch, XVIII-XX – wieczne wydawnictwa o tematyce prawno-ustrojowej, w tym zbiory edyktów Korna (tzw. Kornsche Edicten-Sammlung…), śląskie oraz pruskie gazety i czasopisma urzędowe, a także publikacje o charakterze ksiąg adresowych, w tym księgi adresowe dóbr ziemskich na Śląsku (Schlesische Güteradressbücher) z lat 1886-1937. Księgozbiór specjalistyczny uzupełniają wydawnictwa informacyjne: encyklopedie, leksykony, słowniki językowe, wydawnictwa statystyczne oraz urzędowe wykazy i spisy miejscowości.
Dla użytkowników Biblioteki dostępne są katalogi kartkowe oraz katalog on-line (obejmujący publikacje zwarte od roku wydania 1995- , wratislaviana od 1945 r. oraz wybrane pozycje z magazynu, do roku wydania 2019 włącznie). W związku z wdrożeniem w Archiwum Państwowym we Wrocławiu w 2020 r. systemu bibliotecznego KOHA, umożliwiającego przeszukiwanie zbiorów bibliotek Archiwów Państwowych w Polsce, katalog on-line nie jest kontynuowany.
KOHA to pierwszy zintegrowany system informatyczny dla bibliotek, powstały w 1999 r. w Nowej Zelandii i uruchomiony na zasadzie open source. Wdrażany etapowo, od 2018 r., w bibliotekach Archiwów Państwowych w Polsce zapewnia możliwość wyszukiwania książek z dowolnej lokalizacji. Katalog OPAC bibliotek Archiwów Państwowych dostępny jest pod adresem: https://biblioteka.archiwa.gov.pl/ lub na stronie wewnętrznej Archiwum Państwowego we Wrocławiu (zakładka Biblioteka / KOHA Katalog główny bibliotek Archiwów Państwowych).
Katalog KOHA uzupełniany jest sukcesywnie o nabytki bieżące oraz zasób historyczny (zbiory polskie oraz księgozbiór niemiecki do 1945 r.)
Biblioteka Archiwum Państwowego we Wrocławiu nie jest biblioteką publiczną. Prawo do korzystania z jej zasobu mają użytkownicy Archiwum, pełni ona także funkcję księgozbioru podręcznego dla pracowników instytucji przy realizacji bieżących zadań archiwalnych. Zasób biblioteczny udostępnia się użytkownikom prezencyjnie (na miejscu) w Czytelni Archiwum.
Bibliografia:
- Kumor B., Księgozbiór dawnego Archiwum Miejskiego we Wrocławiu (Stadtarchiv Breslau) „Roczniki Biblioteczne”, R. 41: 1997 z. 1-2, s. 115-123
- Kumor B., Starodruki o tematyce śląskiej w Bibliotece Archiwum Państwowego we Wrocławiu, „Roczniki Biblioteczne”, R. 47: 2003, s. 169-200
- Kumor-Gomułka B., Biblioteka Archiwum Państwowego we Wrocławiu, [w:] Archiwum Państwowe we Wrocławiu 1811-2011. Przeszłość i współczesność. Oprac. zbior. pod red. J. Drozda i J. Gołaszewskiego, Wrocław 2011, s. 192-203
- Kumor-Gomułka B., Od sporu do księgozbioru, czyli o posekularyzacyjnej genezie i rozwoju idei gromadzenia literatury fachowej w dawnym Archiwum Państwowym we Wrocławiu, „Roczniki Biblioteczne”, R. 61: 2017, s. 161-178
- Kumor-Gomułka B., Jedno archiwum – niejeden ślad: tropem proweniencji historycznego księgozbioru Biblioteki Archiwum Państwowego we Wrocławiu, „Szczecińskie Studia Archiwalno-Historyczne”, T. 3: 2019, s. 181-200.
Kontakt:
dr Bożena Kumor-Gomułka
tel.: (71) 328-81-01 w. 55
e-mail: b.kumor@wroclaw.ap.gov.pl